26 September 2021

Γιώργος Σταυριανός: Λύκε, λύκε, είσαι εδώ;

Ο Γιώργος Σταυριανός γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε στο Νανσύ της Γαλλίας, στη Σχολή Γραμμάτων και Ανθρωπιστικών Επιστημών, και κατέχει πτυχία ελληνικής και γαλλικής φιλολογίας. Έχει διδακτορικό στην φιλοσοφία και διδάσκει ως Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Στη δισκογραφία πρωτοεμφανίστηκε το 1982 με την «Έρημη πόλη», συλλογή τραγουδιών με ερμηνευτικές συμμετοχές της Μαρίας  Δημητριάδη, του Ανδρέα Μικρούτσικου και του Κώστα Θωμαΐδη. Κυκλοφόρησε στη  συνέχεια σειρά από δίσκους, στους οποίους συνεργάστηκε με γνωστούς τραγουδιστές, ενώ έχει μελοποιήσει στίχους καταξιωμένων στιχουργών της εποχής μας. Κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του είναι τα «Φόβοι του Μεσημεριού» (1986), «Άνεμος είναι» (1990), «Καθαρός Ουρανός» (1991). Παράλληλα με την μακρόχρονη και αξιόλογη πορεία του στην μουσική, ασχολείται και με τη συγγραφή. Έχει εκδώσει έως τώρα τα βιβλία «Μητροπόλεις» (1996), «Το τρυφερό παραμύθι του κόσμου» (1998), «Πόρτες μισάνοιχτες» (2003), «Η αλήθεια της νύχτας» (2014), «Η δυναμική των πολιτισμών» (2007), «Η νέα αφήγηση του κόσμου» (2012) και «Απαγορευμένες περιοχές» (2018). Το «Λύκε, λύκε είσαι εδώ;» είναι η πιο πρόσφατη δισκογραφική δουλειά του, η οποία, όσον αφορά το πνεύμα και, εν μέρει, τη θεματολογία, έρχεται σαν συνέχεια της «Πηγής των θαυμάτων» που είχε κυκλοφορήσει το 2017. 

Τη μουσική του Γιώργου Σταυριανού χαρακτήριζαν πάντα ο λυρισμός και η αισθαντικότητα, μαζί με μια αύρα νοσταλγίας και μια διάχυτη μελαγχολία. Αυτά τα στοιχεία ωρίμασαν με το πέρασμα του χρόνου, καθώς προσαρμόζονταν στο πνεύμα της εκάστοτε εποχής. Στο «Λύκε, λύκε είσαι εδώ;», ο συνθέτης καταθέτει τις σκέψεις του μέσα από ένα σύντομο συνοδευτικό σημείωμα όπου εκφράζει τους προβληματισμούς του για την πορεία του σύγχρονου και του μελλοντικού κόσμου. Ο τίτλος του CD δίνει κατά κάποιο τρόπο το στίγμα αυτών των προβληματισμών, αφού ο λύκος, ο γνωστός μας λύκος των παραμυθιών, αποτελεί το αρχέγονο σύμβολο του φόβου για το άγνωστο. Από την άλλη, είναι παράλληλα και μια οικεία μορφή, και πάλι εξαιτίας της παρουσίας του στα παραμύθια: η συμβολική, αλληγορική του έκφανση, ακόμα κι αν τις περισσότερες φορές ταυτίζεται με το κακό, προέρχεται από ένα πεδίο που όλοι μας το γνωρίζουμε καλά, και αποτελεί ένα σημείο αναφοράς το οποίο πάντα κάτι έχει να πει στον καθένα από μας.

Άλλωστε και στο τραγούδι που έδωσε και τον τίτλο στο CD, σε στίχους του ίδιου του συνθέτη, ο αφηγητής είναι σαν να ταυτίζεται με τον λύκο, ο οποίος ίσως και να μην είναι τελικά – ή να μην είναι πάντα – η ακαθόριστη εξωτερική απειλή, αλλά η κακή πλευρά του κάθε ανθρώπου, ένας εαυτός που ίσως όλοι έχουμε και που, για τον έναν ή τον άλλον λόγο, δεν εκδηλώνεται, ή τουλάχιστον δεν εκδηλώνεται στον βαθμό που μπορεί να γίνει αντιληπτός σε όλη του την έκταση. «Μόνο που ο λύκος ήταν πάντα εδώ», καταλήγει το τραγούδι με μια ιδιαίτερα απαισιόδοξη διαπίστωση, ενώ σε ανάλογο μελαγχολικό μοτίβο το «Τραγούδι μου απόψε», πάλι σε στίχους του συνθέτη, η αφήγηση γίνεται πιο προσωπική, σε συνάρτηση πάντα με τον περιβάλλοντα κόσμο. Στις «Βουβές χοροεσπερίδες», σε στίχους του Κωνσταντίνου Μουδάτσου, κυριαρχεί η ερωτική διάθεση μέσα από μια σύντομη εξομολόγηση, ενώ το «Ήρθε ο πατέρας μου», σε στίχους του Μάκη Τσίτα, εκφράζει με λιτότητα και απέριττη ομορφιά την επιθυμία του αφηγητή να επανασυνδεθεί με ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει φύγει από τη ζωή. Το στοιχείο της προσωπικής εξομολόγησης συνεχίζεται και στο «Βαλς της λήθης», σε στίχους Πάνου Μπούσαλη, όπου ο αφηγητής, απομακρυσμένος από τον κόσμο, αναζητά τη συντροφικότητα ενώ παράλληλα δείχνει να θέλει να ξεχάσει όλα εκείνα που τον έχουν πληγώσει. Λίγο πριν το τέλος, ο «Αμαρτωλός», σε στίχους του συνθέτη, κάνει τον απολογισμό του και καταλήγει και πάλι μόνος του, «σα φεγγάρι γυμνό σ’ άδειο ουρανό». 

Οι μελωδίες του Γιώργου Σταυριανού είναι γεμάτες γλυκύτητα και μελωδικότητα σε πρώτο επίπεδο, ωστόσο οι λιτές ενορχηστρώσεις αναδεικνύουν μαγικά την περιπλοκότητα και την δυναμικότητά τους. Σαν εκφραστές της δικής του εσωτερικής φωνής, ο συνθέτης έχει επιλέξει τέσσερις εξαιρετικούς τραγουδιστές: ο Βασίλης Γισδάκης, ο Δώρος Δημοσθένους, ο Παντελής Θαλασσινός και ο Πάνος Μπούσαλης ερμηνεύουν με ευαισθησία, εκφραστικότητα και παραστατικότητα τα τραγούδια του CD, ενώ ανάμεσα στα τραγούδια παρεμβάλλονται υπέροχα ορχηστρικά κομμάτια που «εικονογραφούν» μελωδικά τις ιστορίες που αφηγούνται. Ο «αφηγητής» που ανέφερα παραπάνω είναι και δεν είναι ο ίδιος σε όλα τα τραγούδια: από τη μια είναι ο ίδιος, καθώς εκφράζει σκέψεις, ανησυχίες, επιθυμίες που είναι κοινές σε όλους τους ανθρώπους, από την άλλη πάλι δεν είναι ο ίδιος, αφού ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός. Ωστόσο τόσο οι στιχουργοί όσο και οι ερμηνευτές μοιάζουν να ταυτίζονται με τον συνθέτη και ο καθένας, αξιοποιώντας τα εκφραστικά μέσα του άλλου – ή και των άλλων – συμπληρώνει το μεγάλο παζλ που είναι τα ανθρώπινα συναισθήματα και η υπόσταση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο.


Δημοσιεύτηκε στο DIASTIXO τον Σεπτέμβριο του 2021

https://diastixo.gr/allestexnes/mousiki/16943-like-like