Η «Obliqua» είναι το δεύτερο μυθιστόρημα της Μάριον Χωρεάνθη, και το τέταρτο βιβλίο της. Έχουν προηγηθεί το μυθιστόρημα «Βρείτε την Ορτανσία» (εκδόσεις Καστανιώτη 2002), και οι ποιητικές συλλογές «Η Εξορία των Αρχαγγέλων» (Ιωλκός 2005) και «Μαύρος Καθρέφτης» (Εκδόσεις των Φίλων 2015). Για τον τίτλο του βιβλίου, η συγγραφέας επέλεξε εσκεμμένα μία λέξη που η εκφορά της και μόνο δημιουργεί αυτήν ακριβώς την αίσθηση που περιγράφει. Έχει όμως και μία άλλη σημασία η λέξη αυτή. Obliqua λέγεται η ανάποδη κάθετος στις εσωτερικές διευθύνσεις των ηλεκτρονικών υπολογιστών, μέσω της οποίας έχουμε τη δυνατότητα να μπούμε ακόμα και στα «άδυτα» των συστημάτων, κάτι που βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με τη δομή και το θέμα του βιβλίου.
Κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο Σπύρος, ένα παιδί που μεγάλωσε με μια θετή οικογένεια στην Ελβετία, έχοντας δοθεί για υιοθεσία από τη μητέρα του κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. Διαβάζοντας τυχαία σε ένα φύλλο εφημερίδας την αναγγελία της κηδείας της, ο Σπύρος επιστρέφει στην Ελλάδα με σκοπό να έρθει σε επαφή με τον Βαλέριο, τον σύζυγό της – και πλέον χήρο της – ο οποίος, σύμφωνα με την ίδια, κακομεταχειριζόταν κι εκείνη αλλά και την μικρή τους κόρη. Φτάνοντας ωστόσο στο σπίτι του Βαλέριου, ο Σπύρος διαπιστώνει σιγά σιγά ότι όλα όσα ανέφερε η μητέρα του στα γράμματά της δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την πραγματικότητα. Αν και αυτό τελικά είναι το λιγότερο που έχει να διαχειριστεί, καθώς προκύπτουν απανωτά μυστήρια και ερωτήματα που αφορούν όχι μόνο τους ανθρώπους που ζουν στο σπίτι του Βαλέριου και της οικογένειάς του, αλλά και το ίδιο το σπίτι το οποίο μοιάζει να έχει δική του ζωή και να ρυθμίζει κατά κάποιον τρόπο τις καταστάσεις και τις εξελίξεις τους.
Στο μυθιστόρημα της Μάριον Χωρεάνθη τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Ξεκινώντας από τους ήρωες, έχουμε να κάνουμε με χαρακτήρες πολυδιάστατους: άλλοι πιο ξεκάθαροι, άλλοι πιο δυσερμήνευτοι, άλλοι εντελώς μυστηριώδεις, άλλοι κρυπτικοί, κρύβουν ή μεταμφιέζουν ένα κομμάτι του εαυτού τους. Άλλωστε όλοι παίζουμε ρόλους ακόμα και στην πιο απλή καθημερινότητα, πόσο μάλλον σε ένα σύμπαν όπου κυριαρχούν το μυστήριο, τα αινίγματα και οι αμφιβολίες, όπως είναι αυτό της «Obliqua», και επιπλέον σε έναν χώρο δράσης που κι ο ίδιος αποτελεί έναν γρίφο: ένα σπίτι που μοιάζει με escape room, με πόρτες και περάσματα που εμφανίζονται και εξαφανίζονται, με αόρατες παρουσίες που γίνονται αισθητές μ’ έναν παράξενο και πολλές φορές ανατριχιαστικό τρόπο.
Τα 25 κεφάλαια συνοδεύονται από ισάριθμες κάρτες ταρώ που όχι μόνο τα «εικονογραφούν» κατά κάποιον τρόπο, αλλά και τα τιτλοφορούν. Η συγγραφέας, η οποία έχει συνθέσει η ίδια τις εικόνες αυτές συνδυάζοντας ψηφιακά και παραδοσιακά μέσα, επέλεξε τις γερμανικές ονομασίες των καρτών, κάτι που συνδέεται άμεσα και με τον πρωταγωνιστή της ο οποίος μεγάλωσε στην Ελβετία από γερμανόφωνους θετούς γονείς. Από εκεί και πέρα, η κάθε κάρτα συνδέεται με το κεφάλαιο που συνοδεύει είτε έμμεσα είτε άμεσα, ενώ η ίδια η εικόνα της κάθε κάρτας εμπεριέχει στοιχεία που από τη μία συνθέτουν ένα αίνιγμα αλλά από την άλλη κρύβουν είτε τη λύση είτε νύξεις για τη λύση των ανιγμάτων της πλοκής. Και όπως οι κάρτες αυτές μπορούν να ερμηνευθούν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, έτσι και τα πάντα σχεδόν μέσα στην ιστορία της «Obliqua» είναι ουσιαστικά αινίγματα: τα πρόσωπα, ο περιβάλλον χώρος, τα φαινομενικά άψυχα αντικείμενα, τα ζώα, οι μνήμες, οι αναμνήσεις. Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, προκύπτουν καινούρια αινίγματα, καινούρια μυστήρια, εμφανίζονται πρόσωπα από το παρελθόν των ηρώων τα οποία σχετίζονται μαζί τους με δεσμούς πολύ πιο περίπλοκους απ’ όσο φαίνεται αρχικά.
Με επιρροές από εμβληματικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως τα μυθιστορήματα του Τσαρλς Ντίκενς, τα αμερικανικά φιλμ νουάρ, τις αστυνομικές ταινίες και τις ταινίες μυστηρίου του Άλφρεντ Χίτσκοκ, τις cult ταινίες τρόμου του Ντάριο Αρτζέντο, αλλά και αναφορές στον ελληνικό κινηματογράφο και σε σύγχρονα video games, η «Obliqua» συνδυάζει τη δομή ενός κλασικού μυθιστορήματος με τη μοντέρνα αφήγηση και υιοθετεί επίτηδες κλισέ της αστυνομικής λογοτεχνίας για να τα αποδομήσει, δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον ούτως ώστε να συνυπάρξει το φανταστικό / μυστηριακό στοιχείο με την ρεαλιστική πραγματικότητα. Εξάλλου αυτή είναι και μία από τις πιο συναρπαστικές εκφάνσεις του φανταστικού στοιχείου: όταν προέρχεται από την πραγματικότητα και εντάσσεται μέσα σ’ αυτήν, προσδίδοντάς της διαστάσεις που μπορεί να μην γίνονται αντιληπτές με γυμνό μάτι, ωστόσο είναι εκεί, και δίνοντάς της αυτή την αίσθηση του «λοξού», του αναπάντεχου, του απροσδόκητου, που σε κάνει να σκέφτεσαι αν αυτό που βλέπεις ή αυτό που νομίζεις πως είναι απτό και πραγματικό, είναι στ’ αλήθεια εκεί μπροστά στα μάτια σου ή είναι ένα αποκύημα της φαντασίας, ένα παιχνίδι του μυαλού και των αναμνήσεων ή κάτι άλλο, πέρα από το δεδομένο, το λογικό και το συνηθισμένο.
Δημοσιεύτηκε στο FRACTAL τον Οκτώβριο του 2022
