2 February 2017

Λίλα Πατρόκλου: Ο στρατηγός κι ο γάτος του

Αφιερωμένο σ’ έναν αληθινό «στρατηγό εν αποστρατεία που ζει με το γάτο του σ’ ένα χωριό της Φωκίδας» και που προφανώς αποτελεί μέρος της έμπνευσης γι’ αυτή την χαριτωμένη αλλά με πολύ νόημα ιστορία, το βιβλίο της Λίλας Πατρόκλου «Ο στρατηγός και ο γάτος του», με εικονογράφηση της Κατερίνας Χαδουλού, αφηγείται, όπως άλλωστε λέει και ο τίτλος του, τη σχέση φιλίας ανάμεσα σ’ έναν στρατηγό κι έναν γάτο.

Η Λίλα Πατρόκλου είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων ενώ έχει δημιουργήσει και συντονίζει τέσσερις λέσχες ανάγνωσης για παιδιά, μία εφηβική και μία για ενήλικες, όλες με θέμα την παιδική και νεανική λογετεχνία. Συνεργάζεται με φορείς πολιτισμού, καθώς και μουσεία για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία και πραγματοποιεί σεμινάρια  σε δασκάλους και νηπιαγωγούς με αντικείμενο την εξοικείωση των παιδιών με την εικόνα και την ιδέα της αναπηρίας. Η Κατερίνα Χαδουλού σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και έχει συνεργαστεί με τους περισσότερους ελληνικούς εκδοτικούς οίκους, ενώ τον Απρίλιο του 2014 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση.

Ο ηλικιωμένος στρατηγός της συγκεκριμένης ιστορίας αναπτύσσει μια απροσδόκητη σχέση με τον γάτο που βρίσκει ξαφνικά έξω από το σπίτι του, έναν γάτο «γέρικο, χοντρό, ψωριασμένο […] με μισό αυτί». Και είναι απροσδόκητη η σχέση αυτή όχι επειδή αναπτύσσεται ανάμεσα σ’ έναν άνθρωπο κι ένα ζώο. Oι γάτες άλλωστε πάντα ήταν δεμένες με τους ανθρώπους, ήταν από τα ζώα που επέλεξαν να παραμείνουν κοντά και μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες, προσαρμόζοντας ανάλογα τον δικό τους τρόπο ζωής και στα χωριά, που ήταν πιο κοντά στο φυσικό τους περιβάλλον, όπως και στις πόλεις με τις τελείως διαφορετικές συνθήκες. Είναι επομένως αναμενόμενο ένας άνθρωπος να δεθεί με ένα ζώο. Αυτό που κάνει τη σχέση του στρατηγού με τον γάτο απροσδόκητη οφείλεται στο γεγονός ότι ο στρατηγός, έχοντας συνηθίσει την μοναχική καθημερινότητά του, η οποία τον ευχαριστεί, δυσκολεύεται να βάλει ένα ακόμα πλάσμα στη ζωή του, πόσο μάλλον ένα τετράποδο που τον έχει ανάγκη, τόσο πρακτική όσο και συναισθηματική.

Ο γάτος εμφανίζεται ξαφνικά στη ζωή του στρατηγού και αρχίζει, επίμονα αλλά υπομονετικά, να διεκδικεί να γίνει μέρος της. Από την άλλη ο στρατηγός, έχοντας (καλο)μάθει στην πολυτέλεια της μοναξιάς του, δυσκολεύεται να αποδεχτεί την παρουσία του ζώου. Ωστόσο όπως είναι γνωστό, οι πανέξυπνες και δαιμόνιες γάτες επιλέγουν εκείνες τα αφεντικά τους, κι έτσι ο γάτος της ιστορίας δε μπορούσε ν’ αποτελέσει εξαίρεση. Με τη διακριτική του επιμονή, κατάφερε μέχρι και να μπει μέσα στο σπίτι του στρατηγού, κι έτσι με τον καιρό, άνθρωπος και ζώο ήρθαν κοντά, αναπτύσσοντας τον δικό τους ιδιαίτερο και μοναδικό κώδικα επικοινωνίας, και από κει και πέρα το να γίνουν αχώριστοι ήταν θέμα χρόνου.

Οι διάφοροι προβληματισμοί του στρατηγού απέναντι σε καταστάσεις που προκύπτουν (όταν για παράδειγμα έρχεται η ώρα να φύγει για την Αθήνα για να περάσει τις κρύες μέρες του χειμώνα και αναρωτιέται τι μπορεί να κάνει με τον γάτο του) δεν αργούν να ξεπεραστούν χάρις στη θέλησή του, τις πολύτιμες συμβουλές των φίλων του αλλά και τη δική του διάθεση για επίλυση των πρακτικών αυτών δυσκολιών. Ωστόσο και οι συγχωριανοί του στρατηγού, που έχουν συνηθίσει να τον βλέπουν να κάνει βόλτα μόνος του, αν και στην αρχή παραξενεύονται που τον βλέπουν να πηγαίνει παντού παρέα με τον γάτο του και τον πειράζουν γι’ αυτό, κάποια στιγμή αποδέχονται τη νέα πραγματικότητα στη ζωή του φίλου τους και μαθαίνουν να καλωσορίζουν και το γάτο όπως και τον στρατηγό, όποτε τους βλέπουν μαζί.

Η μεταστροφή του τρόπου σκέψης, η μετάθεση των προτεραιοτήτων, η ιεράρχηση των αναγκών και των ευθυνών όταν έχουμε να κάνουμε με ένα πλάσμα που βρίσκεται υπό την προστασία μας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η αποφασιστικότητα και η θέληση για αλλαγή της καθημερινότητας που μας έχει γίνει συνήθεια, η προσαρμογή σε νέες καταστάσεις που μπορεί να μας αγχώνουν αλλά με τη σωστή αντιμετώπιση μόνο θετικά αποτελέσματα μπορούν να έχουν, όχι μόνο για μας αλλά και για τους άλλους,  είναι θέματα που αναπτύσσονται απλά και ευχάριστα στο βιβλίο, το οποίο κινείται σ’ ένα κλίμα ανάμεσα στην πραγματικότητα και, οριακά, τη φαντασία. Η επικοινωνία του στρατηγού με τον γάτο του δεν είναι η συνηθισμένη, ακριβώς γιατί και οι δύο αυτοί πρωταγωνιστές δεν είναι συνηθισμένοι. Επιστρατεύοντας και οι δύο, ο καθένας με τον τρόπο που μπορεί, τα καλύτερα στοιχεία του εαυτού τους δίνουν βήμα στην κοινωνικότητά τους, αναζητούν και βρίσκουν διόδους επικοινωνίας και χτίζουν μια τρυφερή σχέση που κάνει καλύτερη τη ζωή και του ενός και του άλλου.

Μια όμορφη ιστορία, που μέσα από την λιτότητα των περιγραφών της και το διακριτικό της χιούμορ, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα που πραγματεύεται και το παρουσιάζει με γλυκύτητα, αμεσότητα και πρωτοτυπία, κάτι στο οποίο συμβάλλουν και οι εξίσου πρωτότυπες, ζεστές και περιγραφικές εικόνες.


Δημοσιεύτηκε στο DIASTIXO τον Ιανουάριο του 2017
http://diastixo.gr/kritikes/paidika/6403-o-stratigos-kai-o-gatos-tou