5 May 2020

Paul McCartney: Η μαγική πυξίδα

Η Μαγική Πυξίδα του Πολ ΜακΚάρτνεϊ, με τις παιχνιδιάρικες, πολύχρωμες εικόνες της Κάθριν Ντερστ και την ωραία μετάφραση της Μάρως Ταυρή, είναι ένα χαρούμενο ταξίδι στον κόσμο της φαντασίας που δεν έχει όρια και μπορεί να μας μεταφέρει στα πιο απίθανα μέρη της Γης. Οι τέσσερις μικροί πρωταγωνιστές, ο Τομ, η Εμ, ο Μπομπ και η Λούσι - ανάμνηση ίσως εκείνης της Λούσι από το τραγούδι των Beatles «Lucy in the sky with diamonds» (Η Λούσι στον ουρανό με τα διαμάντια) - με οδηγό τον πανέξυπνο παππού τους, επισκέπτονται ονειρικές γαλάζιες αμμουδιές, καταπράσινα λιβάδια ανάμεσα σε χιονισμένα βουνά, ακόμα και την Άγρια Δύση με τους καουμπόηδες και τους αγριοβούβαλους. Όλα αυτά, με μοναδικό μέσο μερικές ταξιδιωτικές καρτ ποστάλ και μια παλιά πυξίδα. Ο παππούς βάζει την πυξίδα πάνω σε μια κάρτα, και αυτόματα όλοι μαζί μεταφέρονται στον αντίστοιχο προορισμό των ονείρων τους – μια μαγική διαδικασία που συναρπάζει τα παιδιά, αλλά και ταυτόχρονα τα βοηθάει να αντιληφθούν και να εκτιμήσουν την αξία της οικογενειακής εστίας και της επιστροφής σ’ αυτήν. 

Ο σερ Πολ ΜακΚάρτνεϊ, ο αγαπημένος τραγουδοποιός και θρυλικός μπασίστας των Beatles, που είναι πλέον το ένα από τα δύο εναπομείναντα εν ζωή, μαζί με τον Ρίνγκο Σταρ, μέλη της ιστορικής μπάντας (ο Τζον Λένον δολοφονήθηκε το 1980 και ο Τζορτζ Χάρισον πέθανε το 2001 από μεταστατικό καρκίνο), πέρα από την πλούσια και εντυπωσιακή μουσική του καριέρα, έχει καταπιαστεί και με πολλούς άλλους τομείς της τέχνης και της δημιουργίας. Έχει γράψει πολλά βιβλία, ανάμεσά τους και βιβλία για παιδιά, το πρώτο από το οποίο ήταν το High In The Clouds (Ψηλά στα σύννεφα) το 2005. Γεννημένος το 1942 στο Λίβερπουλ, συμμετείχε για πρώτη φορά σε μουσικό συγκρότημα σε ηλικία μόλις δεκαπέντε ετών, μαζί με τον Τζον Λένον, με τον οποίο λίγα χρόνια αργότερα αποτέλεσε ένα από τα πιο διάσημα και επιτυχημένα ντουέτα τραγουδοποιών όταν οι Beatles καθιερώθηκαν και επίσημα σαν μπάντα. Ο Πολ είναι ίσως ο πιο γνωστός αριστερόχειρας μουσικός, και μάλιστα παίζει κιθάρα και μπάσο ακόμα και χωρίς να αντιστρέφει τη σειρά των χορδών, όπως κάνουν συνήθως όσοι παίζουν έγχορδα με το αριστερό χέρι. Είναι βιρτουόζος μουσικός – έχει έναν πολύ «δικό του» τρόπο να παίζει μπάσο, που κάνει τον ήχο του να είναι αμέσως αναγνωρίσιμος – και η έκταση της φωνής του ξεπερνάει τις τέσσερις οκτάβες. Πολυτάλαντος και συνεχώς ανήσυχο πνεύμα, είχε από την παιδική του ηλικία ακόμα αγαπήσει τις τέχνες και αναδείκνυε συχνά το ταλέντο του μέσα από καλλιτεχνικές δραστηριότητες και έργα οπτικού κυρίως χαρακτήρα, για πολλά από τα οποία είχε διακριθεί. Μεταξύ άλλων, ζωγραφίζει, γράφει σενάρια, έχει συμμετάσχει στη δημιουργία ταινιών κινουμένων σχεδίων, ενώ είναι και ακτιβιστής, ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος σε θέματα οικολογίας, κάνει φιλανθρωπίες και υποστηρίζει τα δικαιώματα των ζώων.

Τη Μαγική Πυξίδα την εμπνεύστηκε από τα εγγόνια του – ο πρωτότυπος τίτλος μάλιστα είναι Hey Grandude!, λογοπαίγνιο που προέρχεται από τη μείξη των λέξεων grandad (παππούς) και dude (φιλαράκος, «μάγκας»), όπως εκείνα συνηθίζουν να τον φωνάζουν. Σε μια παραλλαγή, τον παππού του βιβλίου τον φωνάζουν τα εγγόνια του «αρχηγό», κι εκείνος τα φωνάζει «μάγκες». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αγγλικός τίτλος είναι και μια αφιερωματική αναφορά στο διάσημο τραγούδι Hey Jude που ο ίδιος ο Πολ είχε γράψει το 1968 για τον γιο του Τζον Λένον, Τζούλιαν. Ο χαρακτήρας του Έντουαρντ Μάρσαλ, του ιδιόρρυθμου, αντισυμβατικού παππού, γεννήθηκε στο μυαλό του Πολ με τη μορφή ενός συνταξιούχου χίπη που ζει απίθανες περιπέτειες με τα εγγόνια του. «Τον φαντάστηκα σαν έναν εκκεντρικό γεράκο», έχει πει σε συνέντευξή του ο ΜακΚάρτνεϊ. «Έχει γκρίζα γενειάδα, μια κοτσιδούλα, και είναι κάπως τρελούτσικος. Φοράει καπελάκι και γραβάτα. Κι έχει κι αυτή τη μαγική πυξίδα, που την τρίβει και μπορεί να σε πάει οπουδήποτε». Ο παππούς τρίβει την πυξίδα, όπως ο Αλαντίν το λυχνάρι, και είναι θέμα χρόνου να αρχίσει το παραμύθι και το μαγικό ταξίδι. «Της βελόνας η πυξίδα θα γυρίσει / περιπέτεια μαγική θα ξεκινήσει». Τόσο απλά, τόσο εύκολα. Κάθε περιπέτεια όμως έχει και τις απρόβλεπτες στιγμές της, κι έτσι τα παιδιά κάποια στιγμή αναζητούν την ασφάλεια και τη θαλπωρή του σπιτιού. Ο Πολ λέει ότι ο παππούς με τη μαγική πυξίδα δεν είναι ένας ένας χαρακτήρας που τον εμπνεύστηκε από τον εαυτό του, αφού ο ίδιος δεν έχει μαγικές δυνάμεις. Ωστόσο, η δύναμη της τέχνης είναι από μόνη της μαγική, και υπό αυτή την έννοια, κι εκείνος ως καλλιτέχνης είναι και λίγο μάγος.